Wieża Spinnaker - Spinnaker Tower - 2005

Spis treści

WIEŻA SPINNAKER – SPINNAKER TOWER

Wieża Spinnaker Tower jest wieżą o wysokości 170m i główną atrakcją portu Portsmouth. Jego budowa była współfinansowana przez National Lottery – odpowiednika polskiego Totalizatora Sportowego. Jej kształt został wybrany przez mieszkańców Portsmouth w drodze plebiscytu, a została zaprojektowana przez lokalne biuro projektowe HGP Architects z pobliskiego Fareham. Firma Scott Wilson była doradcą inżynieryjnym, a wybudowała ją jedna z największych w Wielkiej Brytanii firm budowlanych – Mowlem z Londynu.

Kształt wieży przypominający napięty żagiel odzwierciedla morską historię Portsmouth. Uroczyste otwarcie wieży nastąpiło 18 października 2005 roku. Właścicielem wieży jest Rada Miasta Portsmouth, ale zarządza nią “Continuum Leading Attractions” z York, która nadzoruje również cztery inne atrakcje w Wielkiej Brytanii, między innymi “The Real Mary King’s Close” i “Oxford Castle Unlocked”.

MILLENIUM TOWER

Pierwotnie wieża Spinnaker Tower miała nosić nazwę “Portsmouth Millenium Tower”, lecz w związku ze znacznym poślizgiem czasowym jej otwarcia, zmieniono nazwę na Spinnaker Tower (pol. Żagiel). W lipcu 2015 roku głównym sponsorem wieży zostały linie lotnicze z Emiratów Arabskich i od tego czasu jej oficjalna nazwa brzmi “Emirates Spinnaker Tower”.

KONSTRUKCJA

Wieża Spinnaker Tower wznosi się na wysokość 170m ponad poziom morza i jest 2.5 razy wyższa niż Kolumna Nelsona z Trafalgar Square w centralnym Londynie, co czyni ją jedną z najwyższych konstrukcji w Wielkiej Brytanii poza Londynem – nie licząc wież komunikacyjnych i kominów. Plasuje się zaraz za turbiną wiatrową “Samsung Heavy Industries” (196m) i słupem wysokiego napięcia “400kV Thames Crossing” (196m).

Wieża jest widoczna z wielu kilometrów wokół Portsmouth, upiększając widok zapierającej dech w piersiach cieśniny Solent. Można ją zobaczyć z wyspy Isle of Wight, półwyspu Manhood w Sussex, a nawet z Worthing w Zachodnim Essex.

Wieża Spinnaker przedstawia napięty na wietrze żagiel. Wykorzystanie ażurowej konstrukcji, dwóch półokrągłych, stalowych rur połączonych wspornikami sprawia, że konstrukcja wydaje się zgrabna i delikatna, doskonale prezentując się zarówno w świetle dziennym, jak i nocą oświetlona różnokolorowym światłem.

Metalowe komponenty zostały wyprodukowane przez Butterley Company, oczywiście z Wielkiej Brytanii. Na wysokościach 100, 105 i 110 metrów znajdują się trzy poziomy obserwacyjne, zapewniające widok na całe miasto i port Langestone w zakresie 360° i promieniu 37 kilometrów.

Najwyższy poziom obserwacyjny Spinnaker Tower (the Sky Deck) posiada zadaszenie wyłącznie z siatki drucianej, więc zwiedzający mogą obejrzeć iglicę na szczycie wieży. Na najniższym poziomie obserwacyjnym część podłogi wykonana jest ze szkła i jest to największa w Europie szklana podłoga. Żywotność wieży projektanci oszacowali na 80 lat.

Projekt jest zbliżony wizualnie do arabskiego hotelu Burdż al-Arab położonego w Dubaju.

BUDOWA

Planowanie budowy rozpoczęto w 2000 roku, a prace ruszyły w 2001 i zakończono je w połowie 2005 roku. Tak długi czas budowy spowodowany był sporymi opóźnieniami i ponawianymi kilkukrotnie przez firmę Mowlem wnioskami o finansowanie. Pierwotnie radni obiecywali, że całkowity koszt budowy zostanie pokryty z pieniędzy z loterii. Ostatecznie jednak ponad £11 milionów zostało dopłacone z podatków. Całkowity koszt budowy wyniósł £36 milionów. Opóźnienia wynikały również z ciągłych problemów z zewnętrzną, szklaną windą, z której ostatecznie zrezygnowano.

W 2004 roku Leo Madden zrezygnował z funkcji radnego miasta po bardzo krytycznym raporcie dotyczącym wykorzystania środków na budowę wieży. Barry Smith, doradca prawny również został zwolniony po ujawnieniu nieprawidłowości w zawieraniu umów z budowniczymi. W końcowej fazie budowy wieży grupa “Fathers 4 Justice” w ramach protestu wspięła się na konstrukcję rozwieszając na niej transparent z napisem “Równe prawa dla ojców. Zmień prawo Panie Blair”.

Kolejnym incydentem był skok Base Jumpera z wieży na spadochronie. Udało mu się ominąć ochronę, sforsować drzwi i dostać na platformę na wysokość 107m. Po wylądowaniu zdołał bezpiecznie uciec. Co prawda kamery CCTV zarejestrowały numer rejestracyjny jego samochodu, ale policja postanowiła nie ścigać go. Rzeczniczka policji hrabstwa Hampshire stwierdziła, że co prawda skok został im zgłoszony, ale policja uznała, że nie był on przestępstwem.

INCYDENT PODCZAS OTWARCIA

Podczas uroczystego otwarcia wieży kierownik projektu David Greenhalgh, oraz reprezentant firmy Mowlem zostali na półtorej godziny uwięzieni w zewnętrznej windzie na szczycie wieży, na skutek awarii. Aby ich uwolnić musieli zostać wezwani alpiniści, którzy spuścili ich bezpiecznie na linach. Ostatecznie winda ta została usunięta w grudniu 2012 roku.

Po otwarciu wieży zainteresowanie turystów nią było ogromne. Tylko w pierwszym roku na jej szczyt wjechało ponad 600 tysięcy osób.

GROŹBA ZAMKNIĘCIA WIEŻY

W lipcu 2006 roku lokalna prasa wznieciła obawy, że zarządca wieży może być zmuszony do jej zamknięcia. Powodem tego była ustawa z 1995 roku dotycząca dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Prawo wymagało, aby zawsze były dostępne dwie drogi awaryjnej ewakuacji. Jako że były ciągłe problemy z dodatkową zewnętrzną windą, jedynymi drogami ewakuacji były wewnętrzna winda i schody, z których niepełnosprawni na wózkach korzystać nie mogą. Problem rozwiązano zakupując specjalny fotel ewakuacyjny i szkoląc personel wieży jak go używać. W przypadku awarii jedynej windy personel musi pokonać z niepełnosprawnym 570 schodów w dół.

Wieża Spinnaker Tower jako ikona południowego wybrzeża Anglii została umieszczona w czołówce programu “BBC South Today”, oraz “ITV News”.

W czerwce 2009 roku zarządca wieży zapowiedział, że trwają prace nad udostępnieniem skoków z wieży – tzw. Freefall. Jednak do 2016 roku nadal ta opcja jest jedynie w planach.

W 2006 roku wieża wygrała główną nagrodę za najlepszy projekt roku w konkursie RICS Regeneration.

SPONSORZY

W maju 2015 roku jako część szerszego projektu wygenerowania dodatkowych przychodów poprzez wykorzystanie potencjału reklamowego, radni miasta zdecydowali o sprzedaży praw do nazwy wieży komercyjnym sponsorom. Proponowana umowa obejmowała prawa do nazwy wieży przez okres co najmniej pięciu lat, możliwość przemalowanie wieży na wybrane kolory, oraz zaprojektowania nowego logo. Całość zaoferowano się wykonać do 17 lipca 2015 roku, kiedy odbywać się miał konkurs żeglarski America’s Cup World Series. Zainteresowanie ofertą przejawiły linie lotnicze z Emiratów Arabskich.

KONTROWERSJE PODCZAS WYBORU KOLORÓW WIEŻY

5 lipca 2015 roku Rada Miasta potwierdziła, że Emirates będą głównym sponsorem. Wieża Spinnaker Tower miała zostać przemalowana na biało czerwone barwy, jako część rebrandingu. Nie spodobało się to mieszkańcom Portsmouth, gdyż takie barwy noszą piłkarze konkurencyjnej drużyny futbolowej z Southampton.

Rezydenci Portsmouth przedłożyli Radzie Miasta petycję z 10 tysiącami podpisów z prośbą o zmianę barw. Radni postanowili przemyśleć tę decyzję i przewodnicząca rady – Donna Jones powiedziała: “Pracujemy nad nowym projektem dla wieży, który będzie uwzględniał również dziedzictwo miasta. Nie chcę w mieście wieży, której wyglądu nikt nie będzie lubił”.

Ostatecznie nowy wygląd w kolorach błękitno-złoto-białych (Biało-niebieskie barwy nosi drużyna piłkarska z Portsmouth) zaprezentowano 19 lipca 2015 roku. Tim Clark, dyrektor generalny firmy Emirates powiedział wówczas: “Wysłuchaliśmy głosów mieszkańców i pracowaliśmy z Radą Miasta nad odpowiednim projektem, aby stworzyć coś z czego mieszkańcy miasta będą dumni.”

ZJAZDY NA LINIE

Co jakiś czas zarządcy wieży umożliwiają zwiedzającym zjazd na linach ze szczytu Spinnaker. W lipcu 2015 roku na dziesiątą rocznicę otwarcia wieży sensacją był zjazd 101 letniej Doris Long.