Wieża Kwadratowa (ang. Square Tower) to jedna z najstarszych części umocnień miasta Portsmouth. Wieża Kwadratowa została wybudowana w 1494 roku jako część fortyfikacji i jednocześnie dom gubernatora miasta. To zaledwie rok przed wybudowaniem pierwszego na świecie suchego doku, który znajduje się nieopodal wieży, blisko statku H.M.S. Victory.
W 1584 przeznaczenie wieży zostało zmienione na magazyn prochu strzelniczego, a mieszkanie gubernatora przeniesiono do pobliskiego Królewskiego Kościoła Garnizonowego.
Podczas trwania Angielskiej Wojny Domowej i oblężenia Portsmouth Rojaliści. którzy mieli we władaniu Wieżę Kwadratową przechowywali w niej 1200 baryłek prochu. W 1642 roku próbowali wykorzystać ten fakt jako kartę przetargową w procesie negocjacji z Parlamentarzystami, grożąc ich detonacją. Taki wybuch był w stanie zniszczyć połowę ówczesnego miasta. Taka groźba zmusiła Parlamentarzystów do podpisania kapitulacji Rojalistów na korzystnych dla nich warunkach.
W 1779 magazynowany tam proch przeniesiono do Priddy’s Hard w Gosport i a wieży dodano ceglany mur centralny, oraz ceglane sklepienie. W tym czasie Wieża Kwadratowa zmieniona została w magazyn mięsny Marynarki Wojennej, którym była aż do 1850 roku, gdy został on przeniesiony do kompleksu Victualling Yard również w Gosport. W czasie obu wojen światowych wieża ponownie pełniła funkcje budynku wojskowego dla zwiadowców morskich i pilotów portowych.
Spis treści
WIEŻA KWADRATOWA NA ZEWNĄTRZ
Dawniej molo, które sąsiaduje do wieży nazywano Mostem Prochowym (ang. Powder Bridge) – gdy Wieża Kwadratowa pełniła funkcję magazynu prochowego ,a następnie Wołową sceną (ang. Beef Stage) – gdy był w niej magazyn mięsny.
We wnęce w zewnętrznym murze można zobaczyć pozłacane, ołowiane popiersie króla Karola I Stuarta z roku 1635 roku. To popiersie upamiętnia jego – wówczas jeszcze księcia – bezpieczny powrót z zagranicznych podróży do Hiszpanii i Francji w roku 1623. Szukał tam dla siebie małżonki. Udał się najpierw do Hiszpanii z zamiarem poślubienia hiszpańskiej księżniczki Marii Anny Habsburg. Negocjacje dotyczące ożenku zakończyły się jednak fiaskiem, gdyż jednym z warunków hiszpańskiego dworu, było przejście Karola na katolicyzm, na co on nie chciał przystać. Jednak jego podróż nie poszła na marne. W drodze powrotnej do Anglii poznał w Paryżu Henriettę Marię Burbon – swoją przyszłą małżonkę.
PARTER
Dawniej wnętrze wieży na parterze było podzielone na mniejsze pomieszczenia. Gdy zmieniano jej przeznaczenie na magazyn prochu, zamurowano znajdujące się tam kominki i duże okna, aby osuszyć i zabezpieczyć wnętrze. Kilka zamurowanych okien jest w takim stanie do dzisiaj. Dwa kominki z czasów Tudorów (jeden z nich na parterze) zostały odkryte podczas trwającej tam renowacji w roku 1980. W większym pokoju wiszące na ścianach herby przedstawiają wcześniejszych gubernatorów Portsmouth. W mniejszym pokoju belki, deski podłogowe oraz sufit pochodzą z roku 1779. Piwnica pierwotnie służyła jako magazyn, niestety znacznie ucierpiała pod wpływem wilgoci i w roku 1779 została zasypana. Aktualnie jej część odkopano i udostępniono zwiedzającym.
PIERWSZE PIĘTRO
Na pierwszym piętrze jedno z okien przy schodach jest oryginalnym oknem z czasów Tudorów. Przy oknie tym możesz zauważyć, jak grube ściany posiada ta wieża! Pozostawione haki, prawdopodobnie były wykorzystywane, gdy wieża pełniła funkcję magazynu mięsnego.
DACH
W 1822 roku na dachu wieży zamontowano drewniany semafor z chorągiewkami. Za pomocą drewnianych dźwigni komunikowano się w ten sposób z przepływającymi przez cieśninę Solent statkami, oraz z innymi semaforami będącymi w pobliżu. Taki sposób komunikacji pozwalał przesłać wiadomość do Londynu w ciągu sześciu minut. Semafor ten został zlikwidowany w roku 1848, gdy do użycia weszły elektryczne telegrafy. Platformy dla trzech, ośmiocalowych armat z szynowymi suwnicami powstały na dachu około 1850 roku. Platformy które widoczne są tam dzisiaj, to repliki, ale szynowe suwnice są oryginalne.
CZASY WSPÓŁCZESNE
Rada miasta Portsmouth odkupiła wieżę i pobliskie fortyfikacje w latach 1958-1960 i zmodernizowała ją w latach 1979 – 1986 gdy osiągnęła dzisiejszy wygląd. Podczas prac konserwacyjnych badania archeologiczne ujawniły jej bogatą, wielowiekową historię.
Dziś wieża może zostać wynajęta osobom prywatnym w przeróżnych celach – jako sala weselna, sala do Chrztu, scena teatralna, muzyczna, czy cokolwiek innego.
